آخرین بروزرسانی : 17 آبان 1401
معرفی و تاریخچه صنعت قند و شکر در ایران
این صنعت در اقتصاد ایران، قدمتی ۱۲۰ ساله دارد و برای بررسی تاریخچه آن بایستی کارخانه قند کهریزک را مورد بررسی قرار دهیم؛ در سال ۱۲۷۴ شمسی، میرزا علی خان امین الدوله امتیاز تولید قند در ایران را بدست آورد و با مشارکت یک شرکت بلژیکی، «شرکت سهامی بلژیکی برای قند سازی» را تاسیس نمود و نخستین کارخانه تولید قند را در شهرستان ری و در روستای کهریزک احداث کرد. ظرفیت تولید این کارخانه هشتاد تا صد تن چغندر قند در روز بود؛ اما با توجه به مشکلات پیش آمده برای این شرکت، در سال ۱۲۷۹ ورشکسته شد.
این کارخانه در سال ۱۳۰۵ توسط عده ای خریداری شد و در سال ۱۳۰۸ ماشین آلات لازم برای به روز رسانی آن از طریق شرکت های آلمانی تهیه شد و در سال ۱۳۱۰ دوباره به چرخه تولید بازگشت؛ سپس در سال ۱۳۱۲ همه سهام این کارخانه توسط دولت خریداری شد و مالکیت آن را دولت ایران در اختیار خود گرفت. کارخانه قند کهریزک در سال ۱۳۴۳ به علت مستهلک بودن تجهیزات آن از چرخه تولید خارج شد و با وقوع انقلاب نیز به بنیاد مستضعفان واگذار شد.
گسترش کارخانه های تولید قند و به وجود آمدن گروه قند و شکر
در دوران پهلوی دوم و با سرمایه گذاری های انجام شده در صنعت قند وشکر، کارخانجات متعددی در نقاط مختلف ایران تاسیس شد و بسیاری از این شرکت ها در دهه پنجاه شمسی در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شدند و گروه قند و شکر را در این بازار تشکیل دادند. با وقوع انقلاب اسلامی و واگذاری بسیاری از این کارخانه ها به بخش دولتی و همچنین احداث کارخانه های جدید، این صنعت روز به روز گسترده تر شد و شرکت های جدیدتر نیز در این گروه پذیرفته شدند. در حال حاضر این گروه به لحاظ ارزش بازار به عنوان یکی از گروه های کوچک بازار سرمایه فعالیت می کند.
خدمات و محصولات شرکت های فعال در گروه قند و شکر
همانطور که از اسم این گروه پیداست، شرکت های فعال در آن در حوزه تولید قند و شکر فعالیت می کنند؛ اما با توجه به نوع تکنولوژی و تجهیزات به کاربرده شده در این کارخانه ها، نوع محصولات ممکن است متفاوت باشد. از جمله این محصولات می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تولید شکر و محصولات جانبی از چغندرقند
- تصفیه شکرخام به شکر سفید
- اجاره کردن زمین های کشاورزی برای کشت چغندرقند
- تهیه مواد علوفه از تفاله و ملاس چغندرقند و متفرعات آن
و...
عوامل تاثیر گذار بر سودآوری شرکت های فعال در گروه قند و شکر
با توجه به نوع فعالیت و محصولی که شرکت های این گروه تولید می کنند، عوامل متعددی می تواند بر روند سودسازی آن تاثیر داشته باشند:
- قیمت گذاری دستوری
- نرخ دلار
- کشت چغندرقند مورد نیاز برای کارخانه ها
- عدم به روزرسانی ماشین آلات
و..