بازار سهام در حالی طی دو سال اخیر با عقب ماندگی معنادار از دیگر بازارها، دورانی سختی را می گذارند که وزارت اقتصاد مدعی شد حمایت های عملی دولت از بازار سرمایه شد اما اعلام نکرد مواردی مانند دخالت در تعیین قیمت محصولات ، تصمیمات شبانه و بدون اعلام مانند گرانی حاشیه ساز نرخ خوراک صنایع، حذف عرضه خودرو در بورس کالا، وجود دارندگان رانت اطلاعاتی، بد قولی در عرضه سهام ایران خودرو و سایپا، عدم توجه کافی به بورس هنگام تنظیم لایحه بودجه و... چه تبعات منفی به همراه داشت؟
براساس این گزارش، وزارت اقتصاد اعلام کرد: دولت در اولین روزهای آغاز به کار، قول رونق در بازار سرمایه را به فعالان این حوزه داد و اطمینان داد که آنچه در سال 98 و 99 بورس را به سمت سقوط پیش برد هرگز در این دولت تکرار نخواهد شد و بر این وعده نیز استوار ماند.
در این مدت دولت همواره سعی داشت تا به دور از تصمیمات سیاسی و زودگذر، نسبت به اصلاح ساختارها و پایههای توسعه دهنده بازار سرمایه و به دنبال آن افزایشدهنده عدالت اقتصادی، شفافیت و حاکمیت حقیقی مردم بر سرنوشتشان اقدام کند و از این طریق پایههای اقتصادی قدرتمندتر و عدالتمحورتر را بهجای بگذارد.
واریز منابع به صندوق توسعه تثبیت بازار سرمایه که از دولت قبل مورد بحث قرار گرفته بود در این دولت شتاب بیشتری گرفت و ستاد هماهنگی اقتصادی دولت در 11 آبان 1400 تشکیل جلسه داد و مقرر شد مبلغی معادل 150 میلیون دلار به صندوق تثبیت بازار تزریق شود.
در دولت سیزدهم برخلاف دولت قبل تصمیمی در حوزه بازار سرمایه اتخاذ نشد که بتواند تاثیر منفی زیادی بر فعالیت شرکتها، بازار سرمایه و در کل اقتصاد داشته باشد. دولت در راستای اصلاح ساختار های بورس 16 اقدام عملی و مهم داشت.
حمایت دولت از کاهش التهابات بازار سهام، تغییر دامنه نوسان به 7 درصد در سال 1401، اصلاح ارز ترجیحی، کمک سازمان بورس و وزارت اقتصاد برای سهولت در دریافت وام با وثیقه شدن سبد سهام، نمایش عمق مظنه قیمتها، اقدام سازمان بورس با هدف حمایت از سهامداران خرد، الزام شرکتها برای پرداخت سود سهام از طریق سجام، کمک سازمان بورس و دولت به سرمایهگذاران بازار مسکن، ورود دولت به صندوقهای دارا یکم و پالایشی یکم از جمله این اقدامات بود.
همچنین دولت در ادامه این اصلاحات راهاندازی چهار صندوق سرمایهگذاری در سال 1401، موفقیت سازمان بورس در اجرای پرداخت سودهای رسوبی به حساب شرکتها، کاهش نوسانات بازار با ساماندهی عرضههای اولیه، اعتماد بخشی به سهامداران با اجرای طرح بیمه سبد سهام سهامداران خرد، کاهش 80 درصدی مالیات بر نقل و انتقال سهام، برگزاری میز صنعت با هدف رفع مشکلات صنایع مختلف، اجرای وعدههای داده شده در پرداخت سود سهام عدالت و ایجاد تحول در اقتصاد با استفاده از ابزار گواهی سپرده کالایی در بورس انرژی را عملی کرد.
بورس در ابتدای آغاز به کار دولت 770 نهاد مالی داشت که به 950 نهاد مالی رسیده که همه این موارد برای ارتقای کیفیت خدمات به سهامداران و فعالان بورس و توسعه نهادهای مالی است.
همچنین یکی از عملکردهای موفق بورس در خصوص سودهای رسوبی بود که افرادی که در سنوات گذشته در شرکت ها سود آنها مانده و پرداخت نشده بود با پیگیری های انجام شده نزدیک به 32 میلیون نفر از یک ریال تا 90 میلیارد تومان این سودهای رسوبی از طریق سجام پرداخت شد.
سال گذشته سهام عدالت سودی بالغ بر 60 هزار میلیارد تومان داشت که هر به شخصی که سهام 500 هزار تومانی داشت یک میلیون و 300 سود در دو مرحله پرداخت شد. در عین حال، بورس در دولت در بحث تامین مالی اقدامات مثبتی داشت.
در سال 1400 دولت 183 هزار میلیارد تومان اوراق فروخته بود که این عدد سال 1401 کاهش پیدا کرد اما به جای آن بخش خصوصی از این امکان استفاده بیشتری کرد. در دولت برای اولین بار در ایران عمق مظنه کل سفارش ها برای کل معامله گران انجام شد و اکنون به صورت رایگان تمام سهامداران چه حقوقی چه حقیقی به عمق سفارشات بازار دسترسی دارند می توانند در سامانه های آنلاین سفارشات را مشاهده کنند.
در عین حال بورس، اقدام به اصلاح دامنه نوسانات کرد که که کمک قابل توجهی به نقد شوندگی بازار داشت و اکنون حتی در روزهای خوب بازار صف های طولانی خرید دیده نمی شود.
به طور کلی بورس، بازار پرنوسان در همه جای دنیا و متاثر از اتفاقات سیاسی و اجتماعی است. دولت در تمام روزهای پر التهاب دو سال گذشته همواره سعی داشته این بازار را سرپا نگه دارد. از این جهت نوسان در این بازار امری طبیعی و بدیهی محسوب می شود اما دولت بر اساس قولی که به فعالان این بخش داده هرگز اجازه تکرار اتفاقات سال های 98 و 99 را نخواهد داد.
نویسنده : مانابورس (تیم تحلیلی بورسی) 19 تیر 1402