ورود و ثبت نام
36
1403 شهریور 18
2024 Sep 08
پرتفوی یا سبد سرمایهگذاری مجموعه‌ای از دارایی‌های مالی نظیر سهام، اوراق قرضه، کالا، ارز و همچنین صندوقهای سرمایهگذاری است. البته یک سبد سرمایهگذاری میتواند شامل اوراق غیرقابل معامله، مانند سرمایه‌گذاری‌های عمرانی، خصوصی و… نیز باشد.
هر شخصی که قصد سرمایهگذاری در بازارهای مختلف را دارد به احتمال زیاد با مفهوم پرتفوی یا سبد سهام مواجه شده است و این سوال برایش پیش آمده که پرتفوی چیست؟ شاید در نگاه اول واژه پرتفوی مفهومی پیچیده به نظر برسد که در علوم مالی نیاز به مطالعه و دانش بسیار دارد اما اینطور نیست. در این مقاله قصد داریم توضیح دهیم که پرتفوی یا همان سبد سهام چیست؟ انواع پرتفوی را نام ببریم و با مزایا و معایب و سایر مفاهیم پیرامون آن آشنا شویم و به این پرسش پاسخ دهیم که چرا داشتن پرتفوی قوی و متنوع از مهمترین اصول هر سرمایهگذاری به شمار می‌رود.
پرتفوی یا سبد سرمایهگذاری مجموعه‌ای از دارایی‌های مالی نظیر سهام، اوراق قرضه، کالا، ارز و همچنین صندوقهای سرمایهگذاری است. البته یک سبد سرمایهگذاری میتواند شامل اوراق غیرقابل معامله، مانند سرمایه‌گذاری‌های عمرانی، خصوصی و… نیز باشد. پس مفهوم پرتفوی به مجموعه‌ای از دارایی‌ها اشاره دارد که در آن فرد سرمایه‌گذار سعی می‌کند با انتخاب انواع دارایی‌ها، سرمایه خود را در بخش‌های مختلف سرمایهگذاری کرده و ریسک مختص یک دارایی خاص را متحمل نشود. به عبارت دیگر با ایجاد تنوع مناسب از انواع دارایی‌ها به اصطلاح، همه تخم‌مرغ‌هایش را در یک سبد قرار نمی‌دهند.
البته واژه پرتفوی در اصطلاح میتواند به یک نوع دارایی نیز اشاره داشته باشد. برای مثال در بین سهامداران مرسوم است که به سبد سهام، پرتفوی گفته می‌شود. سبد سهام به مجموعه‌ای از چندین سهم مختلف گفته می‌شود که افراد برای سرمایهگذاری آنها را خریداری می‌کنند. درواقع افراد می‌توانند با ایجاد پرتفوی سهامی مناسب از شرکت‌ها و صنایع مختلف بازار، ریسک غیرسیستماتیک سرمایهگذاری خود را کاهش دهند و بازدهی مناسبی را نیز کسب نمایند. در ادامه به توضیح مفاهیم ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک خواهیم پرداخت.
جالب است بدانید که این اصطلاح در همه بازارهای در تمام دنیا یکی از پرکاربردترین اصطلاحات بازارهای مالی و مخصوصا بازار بورس به حساب می آید. اصطلاح “سبد سهام” یا “پرتفوی” به ترکیبی از دارایی های مالی مانند سهام، اوراق قرضه و وجه نقد می گویند که در حساب بورسی شما قرار دارد. امکان دارد که پرتفوی سهام به وسیله سرمایه گذاران انفرادی و یا به وسیله متخصصین مالی در قالب صندوق های تامینی، بانک ها و سایر موسسات مالی تشکیل و اداره گردد.
در نظر داشته باشید که به صورت کلی، سبد سهام بورس با توجه به میزان تحمل ریسک سرمایه گذار، بازه زمانی و اهداف سرمایه گذاری را طراحی و مدیریت می کند. در این مطلب آموزشی از سایت کد بورسی بنا داریم در خصوص با اهمیت و چگونگی تشکیل پرتفوی در بازار بورس اطلاعاتی را در اختیار شما قرار دهیم، پس در ادامه با ما همراه باشید تا نحوه تشکیل یک پرتفوی بورسی قدرتمند و سودده را به شما عزیزان آموزش دهیم.
قطعاً همه ما حداقل یک‌بار این جمله معروف را شنیده‌ایم و احتمالاً سعی کرده‌ایم آن را در مدیریت سرمایه خود بکار ببریم، اما نکته مهم آن است که تشکیل سبد سرمایهگذاری یا همان پرتفوی باید دارای یک سری مزایا و ویژگی‌هایی همچون تنوع‌بخشی (diversification) باشد تا بتوانیم بگوییم سبد مناسبی را تشکیل داده‌ایم. پورتفولیو یا پرتفوی در لغت به معنای کیف دستی بوده که درگذشته یک سرمایه‌گذار، مجموعه‌ای از اسناد و مدارک خود را در آن حمل می‌کرده، درواقع سرمایه‌گذارانی که سهام شرکت‌های بورسی را در اختیار داشتند هر روز به بازار بورس سر می‌زدند تا ببینند سرمایه آنها در چه وضعیتی قرار دارد. در اصطلاح مالی نیز به کنار هم قرار گرفتن ترکیبی از دارایی‌های مختلف مالی اعم از املاک و مستغلات، سهام شرکت‌ها، اوراق با درآمد ثابت و سپرده‌های بانکی باهدف تنوع‌بخشی و کاهش ریسک سرمایهگذاری را پرتفوی یا سبد سرمایه گذاری می‌گویند.
به ارزش مالی و نقدی پرتفوی هر شخص حقیقی یا حقوقی، ارزش پرتفوی گویند. برای قیمت‌گذاری شرکت‌های سرمایهگذاری پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار، مهمترین عامل، ارزش پرتفوی این شرکت‌ها است.
فرض کنید سبد سهام خود را فقط از یک صنعت خاص تشکیل داده‌اید. در صورت رکود در آن صنعت، در تمامی سهام موجود در پرتفوی خود دچار ضرر خواهید شد؛ بنابراین توصیه می‌شود حتماً تنوع را رعایت کنید و سبد معاملاتی خود را از سهام شرکت‌های مختلف پرکنید. البته توجه داشته باشید آن‌قدر تنوع سهام را زیاد نکنید تا بعد در مدیریت پرتفوی با مشکل مواجه شوید.
در زمان تشکیل پرتفوی ابتدا صنایع پربازده را شناسایی کنید. سپس از میان آن صنایع پرتفوی خود را ایجاد کنید. قابل‌ذکر است بدون مطالعه شرکت‌ها و انتخاب سهام‌های مختلف و تصادفی نیز ممکن است ضرر کنید. پس لازم است با تشخیص صنایع مطلوب جلوی ضرر را بگیرید. با این کار تا حدودی میتوانید ریسک سرمایهگذاری در بورس را کاهش دهید.
پرتفوی به زبان ساده، به ترکیبی از دارایی‌ها گفته می‌شود که توسط افراد برای سرمایهگذاری تشکیل می‌شود. مطالعه تمام جنبه‌های پرتفولیو، مدیریت پرتفوی نام دارد. قانون شماره یک مدیریت پرتفوی، ایجاد تنوع در دارایی‌ها است. به عبارت دیگر هدف از تشکیل پرتفوی تقسیم کردن ریسک سرمایهگذاری بین چند دارایی است؛ بدین ترتیب، سود یک دارایی میتواند ضرر دارایی دیگر را جبران کند.
فرض کنید شما قصد سرمایهگذاری در بازار سهام را دارید و کل دارایی خود را در یک نماد صرف می‌کنید؛ با این کار ریسک سرمایهگذاری شما بسیار بالا رفته و به نوعی هم از ریسک سیستماتیک بازار تاثیر می‌پذیرید و هم از ریسک صنعت و شرکت که به طبع برای افراد ریسک گریز این نوع سرمایهگذاری مطلوبیت کمتری خواهد داشت.
اگر رفتار سرمایه‌گذاران بزرگ دنیا را دنبال کنیم متوجه می‌شویم که داشتن یک پرتفوی سرمایهگذاری میتواند مزایایی بسیاری برای سرمایه‌گذار داشته باشد. ایجاد پرتفو سرمایهگذاری میتواند در سطوح مختلف باشد، از سطح کلان گرفته تا خرد؛ به عنوان مثال یک فرد سرمایه‌گذار باید با بررسی بازارها بتواند یک پرتفوی از تمام بازارها داشته باشد. بازار طلا، بازار مسکن، بازار خودرو، بازار سرمایه. حال در هر کدام از این بازارها هم فرد سرمایه‌گذار یک پرتفوی متنوع را باید انتخاب کند. به عنوان مثال در بازار سرمایه فرد باید صنایع مختلف را بررسی و بهترین نمادها را انتخاب کند و در همان صنایع منتخب هم سهم‌های مناسب را برای سرمایهگذاری برگزیند. در نتیجه داشتن پرتفوی متنوع میتواند مزایای مهمی داشته باشد که در زیر پنج مورد از مهمترین این مزایا را معرفی می‌کنیم:
کنترل ریسک سرمایه گذاری:
اولین مزیت ایجاد پرتفوی بورسی، کنترل ریسک کلی پرتفوی می‌باشد. دلیل این امر این است که فرد سرمایه‌گذار، دارایی متنوع را درون پرتفوی خود دارد و اگر یک گروه از دارایی‌های پرتفوی دچار مشکل شود، اثر این امر بسیار کمتر است.
بازدهی مناسب با توجه به ریسک سرمایه گذار:
با ایجاد یک پرتفوی متنوع، فرد سرمایه‌گذار میتواند بازدهی دلخواه خود را با توجه به ریسک مورد نظر خود، تعیین کند و همین موضوع میتواند باعث ایجاد آرامش ذهنی سرمایه‌گذار شود.
آرامش ذهنی سرمایه‌گذار:
یکی از عوامل مهم برای کسب بازدهی مناسب در هر بازاری داشتن یک ذهن آرام می‌باشد. داشتن پرتفوی متنوع این آرامش ذهنی را میتواند به فرد سرمایه‌گذار بدهد.
جابجایی سریع بین دارایی‌ها:
با داشتن یک پرتفوی، فرد سرمایه‌گذار میتواند در اسرع وقت دارایی‌های داخل پرتفوی خود را جابجا کند و متناسب با شرایط اقتصادی کشور، بازدهی مناسب را کسب کند. به عنوان مثال اگر در امسال شرایط تورمی ایجاد شده است، میتواند سریع ریسک پرتفوی خود را با جابجایی دارایی‌ها، بالاتر ببرد.
حداقل رساندن اشتباه سرمایه گذاری:
یک فرد سرمایه گذار قطعا مثل هر فرد دیگری می تواند در سرمایه گذاری خود دچار اشتباه شود اما تاثیر این اشتباه میتواند به حداقل برسید. با ایجاد یک پرتفوی متنوع میتوان تاثیر این اشتباهات سرمایه گذاری را به حداقل رساند.
پس باداشتن یک پرتفوی مناسب میتوانید از سقوط‌ها و اصلاح‌ها در یک بازار جان سالم به در ببرید. همچنین درصورت سقوط یک دارایی، بقیه دارایی‌ها این سقوط را جبران خواهند کرد.
پرتفوی لحظه‌ای نشان دهنده تغییرات لحظه‌ای ارزش اجزای مختلف پرتفوی است. مثلا پرتفوی فردی متشکل از چندین سهم است و این سهام در ساعات معاملاتی بازار بورس مدام درحال تغییر قیمت هستند. برای نشان دادن ارزش پرتفوی درهر لحظه و هر قیمت از سهام، از پرتفوی لحظه‌ای استفاده می شود.
تفاوت اصلی بین پرتفوی اصلی و پرتفوی لحظه‌ای این است که در پرتفوی سبد سپرده‌گذاری می توانید سهام خریداری شده را به صورت کلی مشاهده کنید که چند عدد خریداری کردهاید و چند درصد ار پرتفوی شما را کدام نمادها تشکیل داده است ولی در پرتفوی لحظه‌ای میتوانید در آن واحد سود و زیان لحظه‌ای انواع سهام را مشاهده کنید.
مدیریت پرتفوی به ارزشیابی سهام و دارایی‌ها و نحوه چینش آنها در جهت کاهش ریسک و افزایش بازدهی گفته می‌شود. هرچند به نظر می‌رسد مدیریت سبد سهام در ابتدای سرمایه گذاری صورت میگیرد اما اینطور نیست و باید به صورت دوره‌ای بازدهی کل پرتفوی به همراه ریسک آن مورد ارزیابی قرار گیرد تا در مورد تعویض سهام و دارایی‌ها با جایگزین‌های آن تصمیم گیری شود. بهینه سازی سبد سهام از جمله وظایفی است که یک مدیر تحلیل می‌بایست به صورت پیوسته انجام دهد.
پرتفوی به منظور کم کردن و کاهش ریسک به وجود آمده و به گونه ای انتخاب می شود تا در شرایط معمولی احتمال اینکه با کاهش بازده تمامی دارائی ها (سهام هایی که خریداری شده اند) به صفر نزدیک باشد. پرتفوی میتواند هم دارای مالک حقیقی و هم می تواند دارای مالک حقوقی باشد.
یک سبد سهام میتواند ترکیبی از سهام، اوراق مشتقه، گواهی سپرده های کالایی، اوراق بدهی و غیره باشد. به عنوان مثال یک سبد سهام میتواند متشکل از 40 درصد سهام بورسی و فرابورسی از چهار صنعت مختلف، 30 درصد صندوق طلای کهربا و 30 درصد نیز صندوق درآمد ثابت کمند به عنوان دارنده اوراق بدهی دولتی و سایر اوراق درآمد ثابت است. این ترکیب میتواند به صورت های دیگر با وزن سهم کمتر یا بیشتر، ترکیبی از اوراق مشتقه مانند اختیار معامله یا قرارداد آتی و گواهی سپرده های کالایی باشد.
به عنوان مثال در تصویر فوق پرتفوی صندوق سرمایهگذاری اهرم را در انتهای بهمن 1401 مشاهده می‌کنیم. مدیریت این صندوق با تشکیل پرتفوی متنوع از انواع سهام از صنایع مختلف سعی در کاهش ریسک پرتفوی نموده و با افزایش وزن برخی نمادهای پرپتانسیل در ترکیب پرتفوی، سعی در افزایش بازدهی کل صندوق نموده‌اند.
بهینه سازی پرتفوی مهم ترین گام برای داشتن یک پرتفوی مناسب است.برای داشتن یک پرتفوی مناسب و کم ریسک و هم چنین با تنوع خوب حتما باید آن را بهینه کرد. بهینه سازی پرتفوی 5 شرط اصلی دارد که د ادامه به بررسی آن می پردازیم:
انتخاب انواع اوراق بهادار (سهام، درآمد ثابت و مشتقه):
خرید سهام شرکت‌ها همیشه بهترین گزینه نیست. برای تنوع بخشی به سبد سرمایه گذاری و کاهش ریسک می توان از گزینه‌های سرمایهگذاری مختلفی که در بازار بورس وجود دارند بهره برد. برای مثال صندوقهای کالایی (مثل صندق طلا) ، اوراق درآمد ثابت مانند اخزا و ابزارهای مشتقه از انواع مختلف اوراق در بازار بورس هستند که میتوان با انتخاب آنها بازدهی و ریسک پرتفوی را متناسب با فرد سرمایه‌گذار تعدیل کرد.
خرید سهام از صنایع مختلف: شناسایی صنایع پیشرو و سودده در هر دوره زمانی یکی از مهمترین قسمت‌های بهینه سازی پرتفوی است. به عنوان مثال در دوران تحریم به دلیل رشد روز افزون دلار و افزایش تورم، صنایع دلاری معمولا عملکرد بهتری دارند. و یا در دورانی که با کاهش نرخ دلار و یا نرخ برخی محصولات وارداتی همراه هستیم، شرکت‌هایی که مواد اولیه آنها وارداتی و فروش داخلی دارند مورد توجه سهامداران واقع می‌شوند.
انتخاب ترکیب کم ریسک از سهام: یک سبد سهام خوب باید تمام ریسک‌ها و فرصت‌های بازار سرمایه را در نظر داشته باشد. رسیدن به ترکیبی مناسب از سهام نقدشونده، کم ریسک و بزرگ و کوچک بازار از مهمترین قسمت های بهینه سازی پرتفوی است.
انتخاب تعداد شرکت متناسب با سرمایه: پرتفوی سرمایهگذاری با سرمایه باید متناسب باشد. به عنوان مثال تعداد 20 سهم برای یک پرتفوی 10میلیون تومانی زیاد ولی برای یک پرتفوی 1 میلیارد تومانی مناسب است.
رعایت تناسب وزنی دارایی‌ها: وزن دهی مناسب و ایجاد تنوع در یک پرتفوی اصل خیلی مهم بهینه سازی پرتفوی است. به عنوان مثال اگر وزن یک سهم در پرتفوی شخصی بیش از 80 درصد باشد، کل پرتفوی تحت تاثیر مثبت و منفی این سهم قرار میگیرد.بنابراین ایجاد تناسب و وزن مناسب برای سهم ها و رسیدن به ترکیبی مناسب از سهام می تواند ریسک پرتفوی را کاهش دهد.
در ساده‌ترین حالت ممکن، همیشه این امکان وجود دارد که در سرمایهگذاری خود ضرر کنید و بسته به اینکه شما چقدر از، از دست دادن پول می‌ترسید، ممکن است محافظه‌کارانه برخورد کنید یا اگر اهل ریسک باشید خطر کنید یا حتی ممکن است جایی بین این دو قرار بگیرید. اما در کل بهتر است بسته به تحمل ریسکتان، تخصیص دارایی خود را انتخاب کنید تا بتوانید صعود و سقوط بازار را تحمل کنید.
خرید تک سهم، ریسک بالایی دارد. این درست همان حالتی است که با یک اتفاق منفی یک شرکت بورسی دچار افت سهام می‌شود و به این ترتیب شما و سرمایه‌گذارانی که در سهام این شرکت سرمایهگذاری کرده‌اند متضرر می‌شوند. از طرف دیگر دارایی‌های فردی دیگر مثل اوراق هم، دارای ریسک خاصی هستند. اما همیشه باید این در سرمایه گذاری و چینش سبد سهام یا پرتفوی خود این موضوع را هم در نظر بگیرید که ممکن است گاهی بخشی از پرتفوی یا حتی کل پرتفوی شما به طور همزمان روند نزولی به خود بگیرند. (این مساله ممکن است در دوران رکود اقتصادی اتفاق بیفتد، یا حتی در حالتی که سرمایهگذاری خود را در یک صنعت خاص متمرکز کرده باشید).
به طور کلی باید گفت ریسک مرتبط با کل پرتفوی تا حدی به تخصیص دارایی شما بستگی دارد و «ریسک پرتفوی‌ها» نامیده می‌شود.یک پرتفوی متمرکز هم ممکن است سقوط چشمگیری را تجربه کند اگر به عنوان مثال بیشتر در املاک و مستغلات سرمایهگذاری کنید و از بد حادثه، بازار املاک و مستغلات به طور گسترده سقوط کند، احتمالا سبد سهام شما هم کاهش می‌یابد. این نوع ریسک خاص شرکت یا صنعت را میتوان با متنوع سازی پرتفوی کاهش داد.
به طور کلی ریسکی که مربوط به کل بازار است، ریسک سیستماتیک نامیده می‌شود. این نوع ریسک به ریسک بازار یا ریسک غیر قابل حذف شناخته می‌شود و بر کل بازار تأثیر می‌گذارد. در طرف مقابل ریسک غیرسیستماتیک به ریسک مختص هر شرکت یا صنعت گفته می‌شود. این ریسک یکی از انواع ریسک‌های سرمایهگذاری بوده و ناشی از ریسک منحصر بفرد شرکت یا صنعتی خاص است که در آن سرمایهگذاری می‌کنید.
ریسک سیستماتیک در بازار سهام از طریق متنوع‌سازی حذف نمی‌شود ولی ریسک غیرسیستماتیک از طریق استراتژی‌های سرمایهگذاری و مدیریت پرتفوی تا حد زیادی قابل حذف می‌باشد.
پرتفوی متنوع میتواند با پخش سرمایه‌گذاری‌های‌تان در دارایی‌های مختلف، به شما در مدیریت ریسک کمک کند. به طور معمول، متنوع‌سازی سبد سرمایه همواره به کاهش نوسانات و بازده کمک می‌کند.
به عبارتی قرار دادن کل پول در یک کلاس واحد دارایی میتواند پرتفوی شما را در ریسک قرار دهد. به عنوان مثال اگر شما فقط سهام داشته باشید و بازار سهام سقوط کند، احتمالا سبد سهام شما بدتر از مالکیت اوراق شما خواهد بود. دلیل این امر این است که اکثر اوراق به سرعت سهام سقوط نمی‌کنند، و اوراق معمولا منبع درآمد قابل پیش‌بینی‌تری را فراهم می‌کنند. با داشتن یک پرتفوی متنوع حتی اگر برخی از دارایی‌ها کاهش یابد، در برخی شرایط دیگر دارایی‌های شما بدون تاثیر به رشد خود ادامه می‌دهند و در به حداقل رساندن زیان شما کمک می‌کند. اما باز هم به خاطر داشته باشید که همیشه هم اینطور نیست چون گاهی در شرایط خاص کل کشور و اقتصاد یک کشور یا حتی دنیا در معرض ضرر قرار میگیرد.
متنوع‌سازی پرتفوی به نوعی مانند برنامه‌ریزی آخر هفته برای بررسی اتفاقات غیرقابل پیش‌بینی است. یعنی اگر فقط هوا آفتابی باشد، به ساحل می‌روید در غیر این صورت در خانه خواهید ماند. این برنامه‌ریزی همان طرح متنوع‌سازی در سبد سهام است.
به یاد داشته باشید که متنوع‌سازی از ضرر جلوگیری نمی‌کند اما میتواند به کاهش ضررهای شما کمک کند. ایجاد یک سبد متنوع به طور معمول شامل ترکیبی از سهام، اوراق و پول نقد و اضافه کردن املاک و مستغلات، طلا، ارز و دارایی‌های دیگر می‌شود.حتی اگر تصمیم دارید همه سرمایه خود را فقط در سهام سرمایهگذاری کنید، بهتر است بیش از یک سهام بخرید.
چینش پرتفوی سرمایهگذاری متناسب با ویژگی‌های شخصی و میزان ریسک‌پذیری فرد سرمایه‌گذار، میتواند متفاوت بوده و بعضا افرادی که قصد کسب بازدهی بیشتری دارند، پرتفوی خود را با دارایی‌های پرریسک و افراد ریسک گریز از دارایی‌هایی نظیر صندوقهای با درآمد ثابت و دارایی‌های کم ریسک استفاده می‌کنند. در ادامه به معرفی انواع پرتفوی متناسب با اشخاص مختلف خواهیم پرداخت.
پرتفوی ترکیبی، از ترکیب دارایی‌های که همبستگی بسیار کمی با هم دارند ایجاد می‌شود. برای مثال بخشی از آن در سهام، بخشی در صندوق با درآمد ثابت و بخشی دیگر به صندوقهای طلا اختصاص یابد. همبستگی میان این دارایی‌ها بسیار کم است.
برای مثال اگر بازار سهام دچار ریزش شود در عملکرد صندوقهای درآمد ثابت اخلالی به‌وجود نمی‌آید. تغییرات در قیمت واحدهای صندوقهای طلا هم متناسب با تغییر قیمت انس جهانی طلا است،بنابراین میتوان گفت که همبستگی بین صندوق طلا با سهام بسیار کم است.
همان‌طور که از اسمش معلوم است، هدف از تشکیل این سبد سرمایهگذاری است. سرمایهگذاری با هدف کسب بازدهی بیشتر در آینده انجام می‌شود. یعنی افراد در دارایی‌هایی سرمایهگذاری می‌کنند که ارزششان در گذر زمان افزایش پیدا می‌کند و با بازدهی همراه هستند. بخشی از این سبد سرمایه گذاری میتواند به سرمایهگذاری در سهام تعلق گیرد و بخشی دیگر به پروژه‌های ساختمانی و عمرانی.
: این پرتفوی برای افراد ریسک‌پذیر مناسب است. ترکیب پرتفوی تهاجمی به‌صورتی است که از دارایی‌های پرریسک، همراه با بازدهی بالا تشکیل می‌شود. مثلا قسمتی از سبدسهام به خرید سهام شرکت‌های نوپا اختصاص پیدا می‌کند، قسمتی دیگر به خرید کوین‌های تازه‌وارد به ارزهای دیجیتال و... .
پرتفوی تدافعی، متشکل از سهام شرکت‌هایی است که تولیدکننده محصولات ضروری برای زندگی هستند یعنی تمرکزش روی کالاهای اساسی است. سهام این شرکت‌ها معمولا در مقابل روندهای نزولی بازار و وضعیت اقتصادی نامناسب مقاومت می‌کنند و در روندهای صعودی هم عملکرد خوب و قابل قبولی دارند.
تمرکز این نوع سبد سرمایه گذاری بیشتر روی سود تقسیمی شرکت‌ها (درآمد حاصل از سهم) به سهامداران است. در واقع این پرتفوی، به دنبال ایجاد یک جریان نقدی مثبت به داخل سبد سهام است. سهم‌های تدافعی با سود تقسیمی بالا می‌توانند در این نوع سبد سرمایه گذاری جای گیرند.
اگر ریسک‌پذیری بالایی دارید، این نوع سبدسهام به کار شما می‌آید. برای مثال خبر تولید یک داروی جدید یا تولید نوعی واکسن که احتمالا به نتیجه برسد، توسط یک شرکت دارویی منتشر می‌شود.
سرمایهگذاری در این نوع شرکت‌ها با ریسک بالایی همراه است. چون ممکن است بعد از مدتی پروژه با شکست همراه شود. در آن صورت ارزش سهام آن شرکت کاهش خواهد یافت.
به کمک آموزش بورس و یادگیری روش‌های مختلف تحلیل بازار مانند تحلیل تکنیکال، تحلیل بنیادی یا تابلوخوانی، میتوانید سهام خوب بازار را شناسایی کنید. اما هر کدام از این روش‌ها، پیچیدگی‌های مربوط به خود را دارد. در واقع کسب بازدهی مناسب از خرید و فروش سهام در بازار بورس به همین سادگی‌ها هم نیست!
هیچ کس نمی‌تواند آینده را به طور دقیق پیش‌گویی کند. همیشه بهترین پیش‌بینی‌ها هم ممکن است از واقعیت فاصله بگیرند. بنابراین پس از خرید سهام، باید دائما وضعیت آن را زیر نظر داشته باشید و در صورت نیاز، در خصوص نگهداری یا فروش آن تصمیم‌گیری کنید. چرا که ممکن است یکی از شرکت‌هایی که سهام آن را خریداری کردهاید، با مشکل روبرو شود و همین موضوع بر قیمت آن تاثیر منفی بگذارد. به عنوان مثال، ممکن است یک پرونده حقوقی علیه شرکت مطرح شود که آینده شرکت را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. یا مثلا ممکن است شرکت در ارائه خدمات یا فروش کالاهای خود با مشکلی غیرقابل پیش‌بینی روبرو شود. یا ….
از همین رو، مدیریت دارایی یک فعالیت تمام‌وقت و بسیار چالش‌برانگیز است. در واقع تنها افرادی می‌توانند در این چالش موفق شوند که ضمن داشتن دانش و مهارت کافی، بتوانند شرایط جدید را به خوبی تحلیل کرده و بهترین تصمیم را بگیرند
سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری در واقع یعنی مدیریت دارایی خودتان را به گروهی از افراد خبره بسپارید تا به جای شما، شرایط را تحلیل کنند و بهترین تصمیم را بگیرند. در این صورت نه نیازی به صرف زمان و هزینه برای یادگیری روش‌های تحلیل و خرید و فروش سهام دارید و نه لازم است که خودتان را درگیر تصمیم‌گیری‌هایی کنید که بعضا بسیار حساس و پر اضطراب هستند. در این شرایط میتوانید به کار همیشگی خود مشغول باشید و اضطراب کمتری داشته باشید! به همین خاطر سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری را میتوان یک سرمایه گذاری هوشمند دانست.
سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری نسبت به خرید و فروش سهام مزایای فراوانی دارد. صندوقهای سرمایه گذاری انواع مختلفی دارند. در یک تقسیم بندی کلی، پرمخاطب‌ترین صندوقهای سرمایه گذاری در سه گروه با درآمد ثابت، مختلط و سهامی قرار می‌گیرند. صندوقهای با درآمد ثابت، کم‌ریسک‌ترین صندوق های بازار هستند. در طرف مقابل، صندوقهای سهامی پرریسک‌ترین صندوقهای بازار هستند. صندوق های مختلط نیز بین این دو نوع قرار می‌گیرند.
بازدهی صندوقهای سرمایه گذاری سهامی، بیش از هر چیز دیگری تحت تاثیر وضعیت بازار سهام شرکت‌ها (شاخص بورس) قرار دارد. می‌دانیم پیش‌گویی آینده امکان‌ناپذیر است. به همین علت، هیچ یک از صندوق های سهامی بازار سرمایه، سود قطعی و مشخص ندارند. در واقع در شرایط ریزش بازار ممکن است بازدهی این صندوق‌ها نیز منفی شود.
از طرف دیگر، بازدهی صندوقهای سرمایهگذاری با درآمد ثابت، وابسته به بازدهی اوراق با درآمد ثابت است. بنابراین بازدهی این صندوق ها تقریبا ثابت است. در حقیقت بازدهی این صندوق ها در یک محدوده مشخصی نوسان دارد.
وضعیت بازدهی صندوق های مختلط نیز چیزی شبیه به برآیند وضعیت بازدهی صندوق های با درآمد ثابت و سهامی است. علاوه بر این‌ها نوعی از صندوق های سرمایه گذاری هستند که از انعطاف بیشتری در انتخاب دارایی برخوردار هستند که به آنها صندوق در صندوق یا فراصندوق گفته می‌شود.
در سبد گردانی اختصاصی یک کد اختصاصی برای سرمایه گذار ایجاد می شود و پس از واریز مبلغ مورد نظر برای سرمایه گذاری در آن کد، مدیران اقدام به خرید سهام مورد نظرشان می کنند. بنابراین سرمایه گذار از دو طریق امکان کسب سود دارد. یکی رشد ارزش سهام و سایر اوراقی که در کد وی خریداری شده و دیگری سود های نقدی شرکت ها در صورتی که سهام خریداری شده برای وی به مجمع عادی سالیانه برای تقسیم سود برود.برای کسب اطلاعات بیشتر پیرامون سبدگردانی و دریافت مشاوره سرمایه گذاری می توانید با شماره 021-91074000 داخلی 747 تماس حاصل فرمایید.
10 نکته مهم برای چینش سبد از نظر مانا بورس:
نخستین و ساده‌ترین اصل سرمایهگذاری، تقسیم دارایی‌ها یا تشکیل سبدی از دارایی‌های متنوع است. تقسیم دارایی باعث می‌شود تا ریسک سرمایهگذاری به‌طور محسوسی کاهش یابد. هر چه سبد دارایی‌هایتان متنوع‌تر باشد، سرمایهگذاری مطلوب‌تری خواهید داشت. البته این موضوع بدان معنا نیست که دارایی‌هایتان را آن‌قدر خرد کنید که کنترل سهم‌های مختلف را از دست بدهید! بلکه باید از قاعده‌ای منطقی پیروی کنید. توزیع وزن سرمایه بر روی چند سهم به‌جای تک سهم شدن، نخستین گام عینیت بخشیدن به اصل تشکیل سبد سهام است.
لازم است بدانید با سرمایهگذاری در سهام چندین شرکت – که به‌دقت و برای ایجاد توازن از بین انواع گوناگونی از بخش‌ها و شرکت‌ها انتخاب شده‌اند- کنترل بیشتری روی ریسک سرمایهگذاری خواهیم داشت. نکته اصلی سبد سهام این است که اگر سهام یکی از شرکت‌هایی که در آن سرمایهگذاری کردهاید، افت قیمت داشت، آن افت با افزایش در قیمت سایر سهم‌های سبدتان جبران شود.
اگر جزء آن دسته افرادی هستید که سرمایهگذاری مستقیم را به‌جای سرمایه گذاری در صندوق سرمایه گذاری انتخاب کردهاید، باید حواستان به نکات زیادی باشد که ریسک فعالیت‌هایتان را کاهش داده و درعین‌حال بازدهی مطلوبی هم به دست آورید. یکی از نکات مهم برای تشکیل سبد سهام و انتخاب سهم‌های پربازده، توجه به شاخص بورس است.
به سایت tsetmc که مراجعه کنید، تمام شاخص‌های بازار بورس را میتوانید مشاهده کنید؛ اما برای تحلیل سریع و آسان این اطلاعات، کافی است به دو متغیر مهم شاخص کل و شاخص کل هم‌وزن بیشتر توجه داشته باشید. شاخص کل بیانگر تغییرات ارزش همه سهام شرکت‌های بزرگ و کوچک است که اندازه شرکت‌ها نیز در آن تأثیرگذار است؛ به‌همین دلیل شرکت‌های با ارزش بازار بزرگ‌تر و سرمایه بیشتر بر تغییرات شاخص مذکور بیشتر تأثیرگذار هستند.
افرادی که تمایل به سرمایهگذاری در شرکت‌های بزرگ دارند، بهتر است با دقت بیشتری به تغییرات شاخص کل توجه کنند؛ اما درباره «شاخص کل هم‌وزن» هم همان‌طور که می‌دانید مربوط به تغییرات همه شرکت‌های بورسی است، با این تفاوت که نسبت به شاخص کل، اندازه همه شرکت‌ها به‌صورت مساوی دیده شده است. در این شاخص فارغ از اینکه شرکتی بزرگ یا کوچک است، درصد تغییرات ارزش سهام تمام شرکت‌ها به‌طور یکسان در شاخص مذکور تأثیر می‌گذارد. بدیهی است که در زمانی که شاخص کل هم‌وزن مثبت باشد، ولی شاخص کل منفی باشد، درمیابیم شرکت‌های بزرگ منفی هستند و در مقابل تعداد زیادی از شرکت‌های کوچک مثبت هستند. با توجه به توضیحاتی که خواندید، ضروری است شاخص بورس و شرکت‌های تأثیرگذار بر آن را کنترل کنید و زمانی که زمزمه‌های حبابی شدن بازار به گوش رسید، در تصمیمات خود دقت کنید.
برخی تصور می‌کنند آنچه در بازارهای جهانی اتفاق می‌افتد، تاثیر چندانی بر رویدادهای اقتصادی داخل کشور ندارد، در حالی که باید گفت این برداشت چندان درست نیست.
یک نمونه ساده تاثیر بازارهای مختلف بر یکدیگر، بازار فلزات است. اگر مشاهده کردید ارزش فلزات رنگین در بازارهای جهانی در حال کاهش است، باید منتظر تأثیر آن بر قیمت فلزات رنگین داخل کشور هم باشید یا اگر برفرض به‌دلیل یک حادثه طبیعی تولید یک صنعت خاص دچار مشکل شود، قطعاً بر بازار داخلی آن صنعت در کشورمان هم تأثیر مثبت یا منفی خواهد داشت؛ بنابراین در هنگام تشکیل سبد سهام، حواستان به اخبار و رویدادهای جهانی به‌ویژه در حوزه‌ای که سرمایهگذاری عمده انجام داده‌اید، باشد.
کارشناسان بورسی معتقدند تنها با انتخاب گزیده‌ای از سهام شرکت‌های مختلف، ریسک سرمایهگذاری کاهش نخواهد یافت. در واقع بجز تشکیل سبد سهام و متنوع‌سازی دارایی‌هایتان، باید به صنعتی که در آن سرمایهگذاری می‌کنید هم توجه داشته باشید. اگر برفرض تمام سبد سهام خود را از شرکت‌های فلزی انتخاب کردهاید، لازم است خیلی فوری استراتژی جامع‌تری برای سرمایه‌گذاری‌تان در نظر بگیرید! به این دلیل که اگر اتفاقی برای شرکت‌های فعال در حوزه صنایع فلزی بیفتد یا سیاست جدیدی اتخاذ شود که به ضرر این صنعت باشد و درعین‌حال تمام سهم‌های شما هم در این صنعت باشد، قطعاً ریسک بالایی در انتظارتان خواهد بود؛ اما اگر سهم شرکت‌های فلزی را در کنار سهم شرکت‌های پتروشیمی و صنایع مخابراتی تهیه کرده باشید، ریسک فعالیت‌های اقتصادی‌تان هم به‌طور چشمگیری کاهش خواهد یافت.
به همین دلیل است که توصیه می‌شود گزیده‌ای از صنایع پربازده را برای تشکیل سبد سهام خود انتخاب کنید. در این صورت اگر اتفاق خاصی برای یک صنعت بیفتد، تمام تخم‌مرغ‌هایتان را در سبد یک صنعت خاص نچیده‌اید.
بهتر است چند صنعت برتر را شناسایی و از میان آنها، شرکت‌های مطلوب‌تر را انتخاب کنید تا ریسک سرمایه‌گذاری‌تان تا حد امکان کاهش یابد. فراموش نکنید خرد کردن بیش حد سرمایه هم کار چندان درستی نیست، چراکه ریسک مدیریت آن را افزایش می‌دهد.
اینکه سهام چه شرکتی را انتخاب کنید، پاسخ چندان ساده‌ای ندارد؛ چراکه باید عوامل متعددی را مدنظر داشته باشید. به‌طورکلی میتوان گفت اگر روش‌های تحلیل بازار سرمایه با تکیه بر تحلیل تکنیکال یا تحلیل بنیادی را دنبال کنید ( برای آشنایی با این دو مفهوم میتوانید مقاله های تحلیل تکنیکال چیست؟ و تحلیل بنیادی چیست؟ را در سایت مانابورس مطالعه کنید. ) تا حد زیادی ادامه راه برایتان روشن خواهد بود؛ اما اگر هیچ‌کدام از ابزارهای تحلیلی مذکور را نمی‌شناسید، نیازی نیست نگران باشید، چراکه راه‌کار دیگری هم وجود دارد.
برای افرادی که زمان کافی یا تخصص لازم را ندارند، بهتر است از بسته‌هایی نظیر سبد سهام پیشنهادی (تحلیل ویژه) بهره ببرند. در چنین بسته‌هایی تحلیلگران حرفه‌ای بورس پیشنهادهای مناسب خرید سهم‌های مختلف را در اختیارتان می‌گذارند. اگر طبق همین پیشنهادات عمل کنید، شانس بیشتری برای کسب بازدهی مناسب خواهید داشت. تجربه استفاده از «سبد سهام پیشنهادی» توسط سرمایه‌گذاران نشان می‌دهد کسانی که از چنین توصیه‌هایی بهره برده‌اند، عملکرد چشم‌گیر و حتی بالاتر از بازدهی شاخص کل بورس را کسب کرده‌اند.
در کنار سبدی از سهام شرکت‌های برتر، میتوانید نسبت به خرید واحدهای سرمایهگذاری صندوقهای قابل‌معامله یا همان ETFها هم اقدام کنید. صندوقهای ETF نوعی از صندوقهای سرمایهگذاری هستند که از دارایی‌های متنوع تشکیل شده و واحدهای آن همانند سهام در بازار معامله می‌شود و ساختاری شبیه صندوقهای سرمایهگذاری مشترک دارند؛ یعنی شما در طول ساعات و روزهایی که بازار معاملات سهام باز است، میتوانید یک یا چند واحد از یک صندوقهای ETF را بخرید، یا چند واحد از آن را بفروشید. با خرید واحدهایETF، پول خود را در صندوقی سرمایهگذاری می‌کنید که با استفاده از یک تیم مدیریت حرفه‌ای سعی می‌کند تا با تشکیل پرتفویی از سهام و انواع اوراق بهادار سود کسب کند. لازم است بدانید صندوقهای قابل معامله گستره‌ای پهناور از طبقات دارایی مختلف را پوشش می‌دهند که می‌توانند ابزاری مناسب برای به نتیجه رسیدن سبد اوراق بهادار شما باشد.
هر روز اخبار رسانه‌های تأثیرگذار را رصد کنید. برای موفقیت در سرمایهگذاری، لازم است در جریان اخبار مهم و رویدادهای جاری قرار داشته باشید. بیشتر افرادی که در سرمایهگذاری موفق هستند، قبل از هرگونه اقدام یا تغییر استراتژی، نگاهی به آخرین رویکردهای سیاسی و اقتصادی داخل و خارج از کشور می‌اندازند. قیمت‌های جهانی کالاها و نفت، قیمت جهانی طلا، برابری ارزها و سایر مفاهیم اقتصاد کلان مانند نرخ تورم، رشد، تولید ناخالص داخلی از جمله مواردی هستند که باید نسبت به آنها حساس باشید.
اشاره کردیم توجه به اخبار رسانه‌های معتبر برای خرید یا فروش سهم و انتخاب سهام شرکت‌های ارزنده بسیار مهم است؛ اما در عین‌حال نباید حین توجه به اخبار رسانه‌ها در دام شایعات و پیام‌های غیرواقعی بیافتید. گاهی مشاهده می‌شود برخی افراد تأثیرگذار در بازار، پس از خرید سهام یک شرکت خاص، اقدام به خبرسازی و شایعه‌پراکنی برای آن می‌کنند تا اصطلاحاً بازار را مطابق میل خود حرکت دهند، در چنین مواقعی تیزبینی و تکیه‌بر اخبار رسانه‌های معتبر اهمیت و سایر ابزارهای تحلیل بازار سرمایه اهمیت دوچندانی می‌یابد.
اینکه سهام یک شرکتی در چند سال اخیر همیشه سودآور بوده، دلیل کافی و مناسبی برای ادامه سودآوری آن در آینده نیست. گاهی دیده می‌شود برخی افراد با تکیه‌بر اینکه سهام شرکتی در سال‌های اخیر غالباً سودآور بوده، بدون توجه به سایر روش‌های تحلیل علمی، حجم زیادی از سهام شرکت مذکور را خریداری می‌کنند، درحالی‌که ممکن است تحلیل‌ها و بررسی‌های کارشناسی برخلاف برداشت سرمایه‌گذار، به خرید مجدد سهام شرکت مذکور توصیه نکند. گروه دیگری از معامله‌گران نیز صرفا با توجه به اینکه از گذشته یک شرکت خاص را می‌شناخته‌اند، در اغلب موارد خرید سهام آن شرکت را جزء گزینه‌های اصلی‌شان قرار می‌دهند، در حالی‌که شناخت سطحی یک شرکت دلیل مناسبی برای سودآور بودن سهام آن نیست. بنابراین همان‌طور که پیش‌تر نیز اشاره کردیم، برای تشکیل بهترین سبد سهام باید به فاکتورهای متعددی توجه کنید تا هم ریسک کمتر و هم بازدهی مناسب‌تری را کسب کنید.
در بازار سرمایه بهتر است منطقی و دور از هرگونه برخورد احساسی عمل کنیم. اگر سهمی را به هر دلیلی خریدید و اوضاع آن‌طور که می‌خواستید پیش نرفت، بهتر است آن را بفروشید. در واقع جلوی ضرر را از هر جا بگیرید، منفعت است! قرار نیست همیشه تحلیل‌های شما درست از آب درآیند. اگر می‌خواهید یک‌قدم حساب شده بردارید، در مرحله اول باید اشتباه‌تان را پذیرفته و در مرحله بعدی تصمیم منطقی‌تری را برای اصلاح آن اتخاذ کنید.
نویسنده : مانابورس 22 مرداد 1402