دنیایاقتصاد - شکیبا خیرخواهان : در حالی که پیشبینی میشد به دلیل بحران انرژی در جهان بر اثر تداوم تنشها بین روسیه و اتحادیه اروپا بهای زغالسنگ در بازارهای جهانی افزایشی بماند؛ اما در دوماه گذشته این بازار برخلاف پیشبینیها در مسیر کاهشی قرار گرفته است. افزایش تولید زغالسنگ در چین و هوای معتدل در اروپا از مهمترین عوامل کاهش تقاضا برای این سوخت و درنتیجه ریزش قیمت آن بودند. باوجود کاهش نرخها همچنان بهای زغالسنگ نسبت به مدت مشابه سالهای گذشته در سطوح قیمتی بسیار بالاتری قرار دارد؛ مسالهای که موجب سود فراتر از حد انتظار برای معادن استخراج زغال شده است. همچنین مصرف بیش از حد زغالسنگ در سالجاری از عوامل مهم افزایش انتشار گازهای گلخانهای در دنیاست و دستیابی به هدف افزایش دمای کرهزمین تنها به میزان ۵/ ۱درجه سانتیگراد را بسیار مشکلتر کرده است.
تداوم ریزش بهای سوخت کثیف
تداوم اخباری مبنی بر کافیبودن ذخایر زغالسنگ برای سپریشدن زمستان در اروپا و آسیا بهای این سوخت کثیف را در کانال کاهشی ماندگار کرد. نرخ زغالسنگ حرارتی نیوکاسل در معاملات آتی به زیر سطح قیمتی 350دلار بهازای هر تن رسید؛ قیمتی که از اوایل ماه مه سالجاری تاکنون مشاهده نشده و بیش از 20درصد کمتر از رکورد قیمتی ماه سپتامبر است. روز گذشته هر تن زغالسنگ حرارتی با قیمت 334دلار بهازای هر تن در بورسکالای نیویورک مبادله شد. پیشبینی میشد تحریم زغالسنگ روسیه توسط اتحادیه اروپا بهدلیل تجاوز نظامی این کشور به اوکراین موجب افزایش قیمتها در این بازار شود؛ اما از ابتدای سپتامبر این بازار وارد فاز کاهشی شد.
هوای متعدل اروپا تاکنون و تعهد چین به افزایش تولید زغالسنگ از عوامل ریزش قیمتها در این بازار بوده است. مقامات چینی قول دادهاند که ظرفیت تولید زغالسنگ حرارتی را تا 300میلیون تن تا انتهای سال میلادی جاری افزایش دهند. این عدد برابر با میزانی است که چین سالانه از کشورهای دیگر وارد میکند. همچنین با خروج روسیه از بازارها این فرصت به سایر تولیدکنندگان همچون آفریقای جنوبی داده شد که با افزایش فروش و تولید، جایگزین روسیه در معاملات جهانی شوند. پیشبینی میشود که بهای زغالسنگ در میانمدت و بلندمدت نیز بهدلیل عرضه قوی در سطوح متعادلی بماند.
سود پیشبینینشده تولیدکنندگان زغالسنگ
درست است که قیمتها در بازار زغالسنگ حرارتی طی دوماه گذشته کاهشی بوده؛ اما همچنان نرخها بسیار بیشتر از سطح قیمتها نسبت به قبل از جنگ روسیه و اوکراین است. حتی در مقایسه با زمستان گذشته که میانگین قیمت هر تن زغالسنگ حدود 200دلار بود سطح قیمتها بسیار بالاست. در نتیجه رشد قیمتی نیز معاملات زغالسنگ برای شرکتهای استخراج این سوخت بسیار سودآور است. خبرها حاکی از آن است که استخراجکنندگان سوختهای فسیلی با افزایش قیمت زغالسنگ و سایر حاملهای انرژی در حال جمعآوری سودهای کلان هستند. پیشبینی میشود که تولیدکنندگان زغالسنگ ایالاتمتحده در سال آینده بهطور متوسط حدود 6درصد بازدهی برای سرمایهگذاران شرکتهای خود ارائه دهند که بیش از هر صنعت دیگری است.
این رخداد، چرخشی عظیم برای صنعتی است که در سالهای اخیر بسیاری از فعالان آن ورشکستگی را تجربه کردهاند؛ چرا که بسیاری از صنایع پیش از وقوع اتفاقات سالجاری به دنبال تغییر رویه و استفاده از انرژیهای پاک به جای استفاده از کثیفترین سوخت حامل انرژی یعنی زغالسنگ بودند. باوجود اینکه همچنان بسیاری از فعالان محیطزیست و برخی از سیاستمداران خواهان استفاده کمتر از زغالسنگ هستند، کاهش عرضه حاملهای انرژی به دلیل جنگ روسیه این امکان را به بسیاری از صنایع نمیدهد. با این حال چشمانداز بلندمدت این صنعت همچنان تیره و تار است، برای همین معدنکارانی که از سودهای بیسابقه بهره میبرند، بهجای سرمایهگذاری در پروژههای بلندمدت و سرمایهگذاری بیشتر ترجیح میدهند این سود را بین سهامداران توزیع کنند.
به عقیده آندرو پلامنفلد، تحلیلگر داده در مکلاسکی، معدنچیان زغالسنگ در حال حاضر در شرایط خاصی قرار دارند. در واقع این شرایط موقتی است و انتظار میرود که تقاضا برای زغالسنگ در چند دهه آینده بهتدریج کاهش یابد؛ چراکه جهان بهطور اجتنابناپذیری به سمت منابع پاکتر در حرکت است؛ در نتیجه دلیل کمی برای سرمایهگذاری بیشتر در این صنعت وجود دارد. درصورتی که پرداختهای سنگین به سهامداران، سهام را برای سرمایهگذاران جذابتر کرده و قیمت سهام را بالا میبرد. پلامنفلد گفت: آنها میگویند معتقدیم که بهترین مکان برای این پول نقد نزد سرمایهگذاران ماست.
در اجلاس COP27 چه گذشت؟
کشورهای توسعهیافته درصدد حذف استفاده از زغالسنگ به دلیل حجم بالای آلایندگی این سوخت با وجود بحران انرژی در میانه جنگ روسیه و اوکراین هستند؛ اما برخی معتقدند که گسترش فعالیت معادن زغالسنگ چین میتواند اثر کاهش مصرف سایر کشورها بر آلودگی آبوهوا را خنثی کند. سوخت زغالسنگ، بزرگترین عامل انتشار گازهای گلخانهای است. حذف زغالسنگ از صنعت، مهمترین عامل کاهش آلایندگی در دنیاست؛ با این حال، زغالسنگ بزرگترین منبع برای تولید برق در دنیا نیز به شمار میرود. براساس گزارشی که همزمان با اجلاس آبوهوای رهبران جهان در مصر منتشر شد، در حالی که برخی از کشورها مانند بریتانیا و آلمان تعطیلی نیروگاههای زغالسنگ را در زمستان امسال به دلیل نگرانی در مورد منابع انرژی روسیه به تعویق انداختهاند، تاریخهای کلی توقف قطعی همچنان دستنخورده باقی مانده است.
کنفرانس تغییرات آبوهوایی 2022 سازمان ملل متحد که بیشتر با نام COP27 شناخته میشود، بیست و هفتمین کنفرانس تغییرات آبوهوایی سازمان ملل است و از 6 تا 18نوامبر 2022 در شرمالشیخ مصر برگزار شد. در این کنفرانس رهبران کشورهای جهان در مورد مسائلی همچون دستیابی به راهکار برای کاهش آلایندهها در دنیا بحث کردند. در این کنفرانس چین متعهد شده است که انتشار کربن خود را تا سال 2030 به اوج برساند و تا سال 2060 به بیطرفی کربن دست یابد. روز دوشنبه، چین اعلام کرد که با ذکر 5/ 1درجه سانتیگراد به عنوان هدف برای محدود کردن گرمایش جهانی مخالف نیست. البته نماینده چین در این کنفرانس، هفته گذشته اعلام کرده بود که این کشور برای دستیابی به روند متعادل باید همچنان برخی از کارخانههای زغالسنگ خود را به جهت تامین برق به کار گیرد.
آژانس بینالمللی انرژی نیز در آخرین گزارش خود اعلام کرد، انتشار گازهای گلخانهای ناشی از سوخت زغالسنگ بهتنهایی جهان را از مرز هدف گرم شدن زمین تنها به اندازه 5/ 1درجه سانتیگراد فراتر میبرد و تقاضای جهانی این سوخت نیز نزدیک به میزان رکورد خود در یکدهه گذشته است.
دنیای اقتصاد
نویسنده : ادمین سایت 29 آبان 1401