احسان خاندوزی در دومین همایش تجلیل از برترینهای بورس کالا اعلام کرد: در چشم انداز توسعه بورس کالا، سه محور مولدسازی دارایی ها و درآمدهای حبس شده دولت، فروش متری مسکن برای امکان دسترسی اقشار وسیع تر و حتی کم درآمد به بازار مسکن و مدیریت بازار داراییها و تلاطم ها به کمک توسعه ابزارهای مالی در نظر گرفته شد.
امید است با تلاش تولیدکنندگان، منطق شفافیت، حذف رانت و کاهش هزینه های مبادلاتی به عنوان سه منطق اصلی و موثر بورس کالا در کل بازارها فراگیر شود. نهادهای بسیاری در اقتصاد وجود دارد که فرصت بلوغ پیدا نمیکنند یا بالغ میشوند اما فرصت توسعه و فراگیری برای آنها فراهم نمیشود. بورس کالا در اقتصاد جزو نهادهایی است که در سالهای گذشته فرصت بلوغ پیدا کرده است.
هر نهادی در مسیر توسعه، ضعف ها را برطرف می کند که تکمیل مجموعه زنجیرههای پیشین و پسین بورس کالا، این بورس را بیش از گذشته در مسیر توسعه قرار می دهد. تا زمانی که سامانه بهین یاب و جامع تجارت با مشکلات متعدد روبرو باشد، نمیتوان انتظار داشت در میان ناکارآمدیهای نهادی فقط یک حلقه دارای عملکرد کارآمد باشد و ضعف سایر نهادها را بپوشاند. یک نهاد به تنهایی نمیتواند بار کاهش هزینه مبادله در اقتصاد، ایجاد زمینه برای دسترسی برابر و عدالت دراقتصاد و کاهش رانتهای اقتصادی را به دوش بکشد و زنجیره ای از عملکرد مطلوب نهادها در این بخش لازم است.
ساز و کار بورس کالا به جای خرید تضمینی کشاورزی
اگر سال های گذشته از فرصت رینگ کشاورزی در بورس کالا استفاده میشد، علاوه بر کاهش هزینهها برای دولت، قراردادهای بلندمدت برای تولیدکننده و مصرف کنندگان بزرگ شکل می گرفت و در این زمینه قاعده بازی به گونهای دیگر رقم میخورد. زمانی که مسئله عرضه خودرو در بورس کالا مطرح شد، اعلام شد امید می رود گام بعدی در شرایطی برداشته شود که بسیاری از درآمدهای حبس شده دولت وارد بورس کالا شود و از این بورس برای دسترسی های شفاف و فراگیر استفاده شود.
اکنون مقدمات این کار تا حدی فراهم شده و نه تنها مولدسازی اموال مازاد دستگاههای اجرایی و حاکمیتی از طریق بورس کالا در دستور کار است بلکه در حوزه صندوقهای املاک و مستغلات که واحدهای آن میتواند در دسترس عموم قرار بگیرد، فرصت جدیدی برای آینده اقتصاد ایران فراهم میشود.
اهمیت راه اندازی فروش متری مسکن
اوراق سلف مسکن یا فروش متری مسکن امکان دسترسی به مسکن را برای اقشار وسیع جامعه، حتی اقشار کم در آمد فراهم میکند. همیشه حوزه مسکن به عنوان معضلی جدی در جامعه مطرح بود. دولتها هم در برابر این معضل به سمت کشف راهکارها پیش رفتند. با تقویت این زاویه در بورس کالا میتوان مسیری را فراهم کرد که دسترسی به اوراق سلف متری مسکن فراهم شود. از مسئولان سازمان بورس درخواست می شود مصوبات قانونی در حوزه مسکن که به عنوان یکی از دغدغههای دولت تلقی میشود را فراهم کنند.
تجربه موفق بورس کالا در کاهش تلاطمهای اقتصاد
متاسفانه در زمینه بازار داراییها و تلاطم هایی است که نمونه آن سال ۱۴۰۱ و سالهای قبل مشاهده شد، تجربه کم است که بخشی از آن به مسئله نقدینگیهای سرگردانی بر میگردد و سوداگریهایی و سفته بازیهای غیرمولد به همراه دارد. بخشی از این مسئله به نقش آفرینی بورس کالا بر میگردد که لازم است در این زمینه به سمت طراحی ابزارهای نوین و جایگزین پیش برود که دیگر بخش واقعی اقتصاد و داراییهای مردم متلاطم نشود.
در بازار سهام هیچ گاه در بلندمدت ضرر نخواهیم کرد. نوسان ذات و ماهیت بازار سرمایه است. باید تا حد ممکن ابزارهای لازم برای سرمایهگذاری غیر مستقیم عامه مردم و غیرحرفهای ها فراهم شود اما برخی در زمان نوسان بازار به دنبال این بودند بر طبل واکنش های هیجانی بر این اتفاق بکوبند. واکنش عجولانه، هیجانی و دستکاری در بازار رُخ نداد و مسئولان سازمان تصمیم درستی را مبنی بر عدم تعطیلی بازار اتخاذ و مقابل آن ایستادگی کردند.
هر چه به سمت منطق تخصصی بلندمدت مبتنی بر اصول و بنیانها حرکت و هر چقدر فضا بر گروههایی که به دنبال ترویج مسایل مخالف بازار هستند محدود شود و سهم آنها را در بازار کمرنگ کنند به مرور نوسان بازار کمتر می شود و مسیر بازار همسو با منافع اقتصاد کشور پیش خواهد رفت. سال قبل استفاده از اوراق گام با همکاری بانک مرکزی و وزارت صنعت شتاب بیشتری گرفت. نحوه مدیریت آن با ایراداتی همراه بود که با همکاری سازمان بورس و بانک مرکزی اصلاحاتی درخصوص آن صورت گرفت.
نویسنده : مانا بورس ( تیم تحلیلی بورسی ) 10 خرداد 1402